ماده واحده ـ استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند اینها که شرایط اخذ آن مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین می‌گردد توسط هر فرد برای خود مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید رسمی وزارت خانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد. مرتکبین استفاده غیر مجاز از عناوین علمی مذکور به مجازات ماده (556) فصل هشتم کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.
تبصره ـ استفاده غیرمجاز از عناوین فوق شامل استفاده در مکاتبات اداری یا در تبلیغ عمومی از طریق وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، تارنما (سایت) یا نطق در مجامع و یا انتشار اوراق چاپی یا خطی خواهدبود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ شانزدهم اسفندماه یک هزار و سیصد و هشتاد و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1388/12/25 به تأیید شورای نگهبان رسید.
پی نوشت:
ماده 556: «هرکس بدون مجوز و به صورت علنی لباس های رسمی ماموران نظامی یا انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا نشان‌ها، مدال‌ها یا سایر امتیازات دولتی را بدون تغییر یا با تغییر جزئی که موجب اشتباه شود مورد استفاده قرار دهد در صورتی که عمل او به‌موجب قانون دیگری مستلزم مجازات شدیدتری نباشد به حبس ازسه ماه تا یک سال و یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد و در صورتی که از این عمل خود سوء استفاده کرده باشد به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
همچنین در قانون تعزیرات مصوب 1375 نیز در مورد جعل مدارک تحصیلی ماده ای آورده شده است که قابل توجه است. ماده 527 قانون مذکور مقرر می دارد:«هرکس مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ التحصیلی یا تاییدیه یا ریز نمرات تحصیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی داخل یا خارج از کشور یا ارزش نامه‌های تحصیلات خارجی را جعل کند یا با علم به جعلی بودن آن را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت، به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد. در صورتی که مرتکب، یکی از کارکنان وزارت خانه‌ها یا سازمان ها و موسسات وابسته به دولت یا شهرداری ها یا نهادهای انقلاب اسلامی باشد یا به نحوی از انحاء در امر جعل یا استفاده از مدارک و اوراق جعلی شرکت داشته باشد به حداکثر مجازات محکوم می‌گردد.»
سؤال ؟
نظر به اینکه در راستای موافقت نامه منعقده با سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق، برای آن دسته از همکاران واجد شرایط دارای مدرک کارشناسی ارشد و پس از دفاع از رساله و اخذ نمره لازم، گواهی صادر گردیده است و در آن گواهی قید شده گواهینامه در شرایط احراز رشته های شغلی قضایی دارای ارزشی استخدامی برابر با مقطع دکتری است فلذا استدعا دارد ارشاد فرموده و پاسخ دهید آیا استفاده از عنوان دکتری توسط فردی که پس از طی مراحل مذکور، موفق به اخذ گواهی مذکور گردیده، مجاز می باشد؟
نظریه مشورتی شماره:225/94/7
مورخ 1394/01/30
به موجب ماده واحده قانون مجازات استفاده غیر مجاز از عناوین علمی مصوب 1388/12/16 مجلس شورای اسلامی استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند این ها که شرایط اخذ آن مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین می گردد، توسط هر فرد برای خود، مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید رسمی وزارت خانه های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.
مرتکبین استفاده غیرمجاز از عناوین علمی مذکور به مجازات ماده 556 فصل هشتم کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد و قبل از تصویب قانون صدرالاشاره نیز به موجب رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 337 و 338 مورخ 1379/11/16 مدرک تحصیلی میبایستی به تأیید شورای ارزشیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا سازمان مدیریت و برنامه ریزی (معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری) می رسید و در فرض استعلام، با توجه به این که در چنین گواهی های صرفاً اجازه درج عنوان ارزش گواهی صادره برابر با مقطع… داده شده است، بنابراین بدیهی است، نمی توان عنوان مقطع مشخصی به گواهی های مربوطه اعطاء نمود و در مکاتبات و مدارکی که سبب برداشت غیـر واقعی از مدارج تحصـیلی می گردد، نمی تـوان این عـناوین را بکاربرد.